برای ساخت خاتم کاری اصفهان ابتدا طرح نقش مورد نظر توسط صنعتگر ترسیم می شود و این میله های مثلثی چوبی، استخوانی و فلزی توسط هنرمند به طرز ماهرانه ای قرار گرفته و چسبانده می شود.
سپس آنها را با نخ محکم می کنند. حاصل این مرحله قطعه ای است که به آن «پره» می گویند.
بعد از چند ساعت نخ ها را باز می کنند و دوباره سوهان کناره ها را انجام می دهند.
سپس چهار تا از پره های ساخته شده را کنار هم می چینند و به هم می چسبانند تا الگوی بزرگتر شکل بگیرد. نتیجه “توغلو” است.
در مرحله بعد که به گل پیچی معروف است یک شکل شش ضلعی منظم می سازند که به آن شمسه می گویند. از هر طرف شش سیم می چسبانند و با نخ محکم می کنند.
نتیجه یک طراحی ستاره است. این طرح ها را آنقدر تکرار می کنند تا طبق الگوی مورد نظر ساخته شوند و سپس آنها باید تحت فشار قرار گیرند و تحت فشار قرار گیرند.
بعد از چندین مرحله برش و چسباندن لایه های بسیار نازک چوب دور آن، طرح اولیه یک خاتم را داریم.
اساساً سطح خاتم به دو دلیل روغن کاری می شود: یکی براق بودن خاتم و دو دلیل محافظت آن در برابر رطوبت و گرما و سرما در گذشته از روغن جلا دهنده یا شیره درخت کاج برای این کار استفاده می کردند.
بعدها از روغن هاویلوکس استفاده کردند و امروزه از پلی استر استفاده می کنند.
- سطح کار صاف بوده و جای خالی در آن وجود ندارد.
- یکنواختی رنگ و مواد به کار رفته در ساخت خاتم.
- عدم تغییر رنگ و شکل.
- کارهای تعمیر و گچ کاری در سطح سطح مشخص نیست.
- شباهت تمام گل ها و اشکال در سطح کار و زوایا و کناره ها.
- اساس و ساختار طرح باید دقیق و مهندسی شده باشد، به طوری که تمام ابعاد یکسان، مشابه و یک اندازه باشد.
البته اگر شاسی طرح دقیق نباشد، بهترین خاتم روی آن جلوه خوبی نخواهد داشت. زیرا کل طرح را از بین می برد. به همین دلیل است که هنرمند خاتم باید نجار چیره دست باشد.
